Tematyka badań pracowników CAMK Toruń
Późne etapy ewolucji gwiazd (AGB, post-AGB,
mgławice planetarne)
- modele ewolucji otoczek okołogwiazdowych powstających wokół
gwiazd silnie tracących masę (protomgławice planetarne)
- ewolucja układów podwójnych z gwiazdami silnie tracącymi masę
- modele struktury jonizacyjnej mgławic planetarnych
- analiza widm i modeli atmosfer gwiazd tworzących mgławice
planetarne
- konfrontacja parametrów obserwacyjnych mgławic planetarnych z
modelami teoretycznymi ewolucji tych obiektów.
- analiza danych obserwacyjnych z satelitarnego obserwatorium podczerwonego
(ISO - Infrared Space Obserwatory) dotyczących późnych etapów ewolucji
gwiazd.
Obiekty typu V838 Monocerotis
- Obserwacje spektroskopowe V838 Mon i V4332 Sgr
- Obserwacje otoczenia V838 Mon
- Analiza obrazów echa świetlnego wokół V838 Mon
- Analiza ewolucji podstawowych parametrów
obserwacyjnych (temperatura efektywna,
luminosity) V838 Mon i V4332 Sgr
- Teoretyczne modele erupcji typu V838 Mon
Astrofizyka wysokich energii
- Badania wysokoenergetycznych procesów
zachodzących w magnetosferach pulsarów. Więcej informacji dostępnych na stronie Toruńskiej Grupy Pulsarowej
- Modelowanie własności widmowych
i kierunkowych promieniowania nietermicznego. Konfrontacja wyników
symulacji numerycznych z satelitarnymi obserwacjami w promieniach X i
gamma.
Układy podwójne i wielokrotne gwiazd
-
parametry gwiazdowe i orbitalne rozdzielonych układów podwójnych
-
testowanie modeli ewolucyjnych
-
gwiazdy pulsujące w układach zaćmieniowych
-
powstawanie i dynamika układów potrójnych i wielokrotnych
Planety pozasłoneczne i brązowe karły
-
wykrywanie planet metodą prędkości radialnych, chronometrażu i obrazowania bezpośredniego
-
parametry fizyczne planet tranzytujących
-
badanie gwiazd z planetami
Międzynarodowe projekty obserwacyjne w których uczestniczy CAMK Toruń
PLAnetary Transits and Oscilations
(
PLATO)
Misja satelitarna Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Używając metody
tranzytów PLATO będzie odkrywać egzoplanety typu ziemskiego w strefach
habitalnych gwiazd typu słonecznego. PLATO dostarczy kluczowych informacji
(rozmiary planet, średnie gęstości, wiek, napromieniowanie gwiazd i
architektura układów planetarnych) potrzebnych do określenia przydatności do
zamieszkania tych różnorodnych nowych światów. PLATO korzysta z ogromnych
osiągnięć w zakresie precyzyjnej fotometrii z kosmosu i ultrastabilnych
naziemnych technik spektroskopii, które w dużej mierze były prowadzone przez
Europę w ciągu ostatnich 20 lat.
Atmospheric Remote-sensing Infrared Exoplanet Large-survey
(
ARIEL)
Misja satelitarna Europejskiej Agencji
Kosmicznej (ESA). Ariel zbada atmosfery tysiąca planet w naszej Galaktyce
krążących wokół gwiazd innych niż Słońce. Ariel ujawni składniki ich
atmosfer i obecność chmur oraz będzie monitorować, jak warunki pogodowe
zmieniają się w czasie. Od skalistych do gazowych olbrzymów egzoplanet,
Ariel pogłębi naszą wiedzę na temat tych odległych światów.
Southern African Large Telescope
(
SALT)
Budowa i prowadzenie obserwacji za pomocą 10-metrowego teleskopu
optycznego SALT w obserwatorium SAAO w Republice Południowej Afryki.
Zakład Astrofizyki w Toruniu jest czynnie zaangażowany w realizację tego
przedsięwzięcia koordynowanego w Polsce przez CAMK. W ramach przygotowań
do obserwacji teleskopem SALT opracowujemy i analizujemy wyniki obserwacji
teleskopem HET (pierwowzór SALT'a funkcjonujący w Teksasie). W ramach tej
współpracy prowadzone są też obserwacje 2m teleskopem w SAAO.
Herschel Space Obserwatory (
HSO)
Jest to projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej z
udziałem 3 krajów niestowarzyszonych - USA, Kanady i Polski. Projekt ten
zakłada wyniesienie w 2008 r. w przestrzeń kosmiczną satelity HERSCHEL z
3.5 metrowym teleskopem do obserwacji w zakresie submilimetrowym. Zakres ten
nie był dotychczas wykorzystywany w astrofizyce obserwacyjnej ze względu
na nieprzezroczystość atmosfery na tych długościach fal. Doc. dr hab. R.
Szczerba pełni funkcję koordynatora udziału Polski w tym projekcie.
International Gamma Ray Laboratory (
INTEGRAL)
INTEGRAL - satelita obserwujący w paśmie gamma,
zbudowany przez ESA, przy współudziale NASA, Rosji, Czech i Polski został
wyniesiony na orbitę w roku 2002. Polska, a CAMK w szczególności,
od 1996 roku aktywnie uczestniczyła w budowie instrumentów
oraz tworzeniu oprogramowania przetwarzającego dane z satelity.
Polski udział polegał m.in. na
zaprojektowaniu, zainstalowaniu (w Centrum Danych Naukowych INTEGRALa -
ISDC
pod Genewą), i uruchomieniu, odbiornika telemetrii czasu rzeczywistego
odbierającego dane telemetryczne z satelity oraz na zaprojektowaniu i
uruchomieniu modułu IBAS (INTEGRAL Burst Alert System) wykrywającego w
czasie rzeczywistym rozbłyski gamma. W sieci CAMK w Toruniu uruchomiony
jest
odbiornik alertów generowanych przez IBAS
przekazujących w czasie rzeczywistym, przez internet, informację o
wykrytych rozbłyskach gamma.